Stack và Queue là hai cấu trúc dữ liệu cơ bản trong lập trình, được sử dụng để lưu trữ và quản lý dãy dữ liệu. Dưới đây là sự khác nhau giữa chúng:
Thứ tự truy cập
Stack (Ngăn xếp): Theo mô hình "Last In, First Out" (LIFO), nghĩa là phần tử cuối cùng được thêm vào là phần tử đầu tiên được lấy ra.
Queue (Hàng đợi): Theo mô hình "First In, First Out" (FIFO), nghĩa là phần tử đầu tiên được thêm vào là phần tử đầu tiên được lấy ra.
Thao tác chính
Stack: Có hai thao tác chính - push để thêm phần tử vào đỉnh (trên cùng) của ngăn xếp và pop để loại bỏ phần tử ở đỉnh ngăn xếp.
Queue: Có hai thao tác chính - enqueue để thêm phần tử vào cuối hàng đợi và dequeue để loại bỏ phần tử ở đầu hàng đợi.
Ứng dụng phổ biến
Stack: Thường được sử dụng trong các tình huống như quản lý gọi hàm (Call Stack) trong ngôn ngữ JavaScript, theo dõi lịch sử trình duyệt (browsing history), kiểm tra cú pháp (syntax checking), và các thuật toán sử dụng đệ quy.
Queue: Thường được sử dụng trong hàng đợi xử lý các tác vụ đợi chờ như xử lý dữ liệu hàng đợi trong các ứng dụng đám mây, quản lý các tác vụ đang chờ xử lý trong hệ thống, và trong các thuật toán liên quan đến tìm kiếm ngắn nhất (Breadth-First Search).
Cấu trúc dữ liệu
Stack: Dễ dàng triển khai bằng cách sử dụng mảng (array) hoặc danh sách liên kết (linked list).
Queue: Cũng có thể triển khai bằng cả mảng hoặc danh sách liên kết.
Ví dụ thực tế
Stack: Một ví dụ thực tế là việc sắp xếp đĩa CD hoặc DVD trong một ngăn xếp, trong đó bạn chỉ có thể lấy ra hoặc đặt vào đĩa ở đỉnh ngăn xếp.
Queue: Một ví dụ thực tế là hàng đợi tại một quầy thanh toán trong cửa hàng, người đến trước sẽ được phục vụ trước.
Tóm lại, sự khác nhau chính giữa Stack và Queue nằm trong thứ tự truy cập, thao tác chính và ứng dụng thường sử dụng. Stack tuân theo nguyên tắc "Last In, First Out" (LIFO), trong khi Queue tuân theo nguyên tắc "First In, First Out" (FIFO). Cả hai đều có những ứng dụng và trường hợp sử dụng riêng biệt trong lập trình và trong cuộc sống hàng ngày.